Mocna ekspansja sieci ekonomicznych i pojawienie się na polskim rynku e-commerce konceptu „dark stores” to tylko niektóre z wiodących trendów w I połowie 2021 r., w której do użytku oddano ok. 130 tys. mkw. powierzchni centrów handlowych.
Eksperci Colliers podsumowali I połowę 2021 roku na polskim rynku handlowym, wybierając najważniejsze, ich zdaniem, wydarzenia.
12,2 mln mkw. w centrach handlowych
W I poł. 2021 r. w Polsce oddano do użytku ok. 130 tys. mkw. powierzchni centrów handlowych (63 proc. w drugim kwartale). 10 proc. tego wolumenu stanowiły rozbudowy. Tym samym, całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej na koniec czerwca wyniosły ok. 12,2 mln mkw. Oprócz pełnowymiarowych centrów handlowych, w Polsce przybywa małych parków i centrów zakupów codziennych, o powierzchni 2-5 tys. mkw. Ich łączne zasoby szacowane są na ok. 1,98 mln mkw. w ponad 700 obiektach.
– Dynamiczny rozwój parków handlowych i centrów o profilu zakupów codziennych w miastach o wielkości 10-50 tys. mieszkańców, sprawia, że coraz więcej sieci handlowych, dotychczas nieobecnych w niewielkich obiektach, bierze pod uwagę ekspansję w tego typu lokalizacjach. Przykładem może być wejście marki Sinsay do parków handlowych w Augustowie i Bolesławcu czy sieci Empik do Augustowa i Pułtuska – mówi Dominika Jędrak, Dyrektor Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.
Mocna ekspansja sieci ekonomicznych
Popyt na powierzchnie handlowe w minionym półroczu zdominowany został przez sieci z sektora ekonomicznego, sklepy outletowe i dyskonty. Największym wydarzeniem na rynku było zamknięcie transakcji przejęcia 301 sklepów Tesco przez firmę Salling Group, właściciela sieci Netto. Na warszawskiej giełdzie zadebiutowała sieć sklepów dyskontowych Pepco – w ofercie publicznej inwestorzy kupili prawie 92,5 mln akcji za niemal 3,7 mld PLN.
– Polscy konsumenci od zawsze zwracają bardzo dużą uwagę na ceny kupowanych produktów. Obecna sytuacja ekonomiczna powoduje, że trend ten jeszcze bardziej przybiera na sile. Skutkuje to prężnym rozwojem marek ekonomicznych, takich jak: Tedi, Pepco, Dealz, Kik czy Action, które mogą pochwalić się bardzo szeroką ofertą produktową, dużą elastycznością co do struktury asortymentu i atrakcyjnymi cenami. Także znane marki otwierają nowe koncepty wpisujące się oczekiwania klientów. W I połowie 2021 roku pierwsze sklepy swojej nowej marki HalfPrice otworzyło CCC – mówi Katarzyna Nobis-Kamińska, Associate Director w Dziale Powierzchni Handlowych w Colliers.
Nowości w e-commerce
Z kolei sieci, takie jak Żabka czy Carrefour, jak również firmy spoza sektora dystrybucji i handlu artykułami żywnościowymi rozpoczynają na polskim rynku działalność tzw. „dark stores” (sklepów/magazynów wyłącznie do obsługi zamówień internetowych).
– W ostatnim czasie koncept dark stores, w sposób dynamiczny dołączył do sieci logistyki miejskiej, realizując funkcje mini dystrybucji. Podstawowym założeniem sieci włączających ten kanał do swojej działalności jest szybka dostawa zamówionych on-line artykułów codziennych (głównie spożywczych, ale także chemii gospodarczej i kosmetyków) w czasie nieprzekraczającym 15 min. Stąd parametr lokalizacji w gęstej zabudowie mieszkaniowej staje się nadrzędnym warunkiem dla funkcjonowania dark shopów. Ma to także wpływ na optymalizację kosztów dostaw, co jest ważne w całej strategii last mile delivery – mówi Marta Machus-Burek, Senior Partner, Dyrektor Działu Powierzchni Handlowych w Colliers.
Przymusowe obniżki czynszów
W maju Sejm RP uchwalił nowelizację „ustawy covidowej”, która zakłada obniżkę czynszu najmu w galeriach handlowych. Uchwalone przepisy przewidują, że w okresie obowiązywania zakazu działalności galerii handlowych o powierzchni powyżej 2 tys. mkw. czynsz dla najemców zostanie obniżony o 80 proc., natomiast przez trzy miesiące po zniesieniu zakazu prowadzenia działalności będzie to 50 proc..
Administracyjna decyzja o obowiązkowej obniżce czynszu najmu w galeriach handlowych wywołała liczne zakłócenia w kontaktach między właścicielami i najemcami. Zmiany dotyczące czynszów uwidoczniły również rozbieżne spojrzenie na zaproponowane rozwiązania prawne pomiędzy Polską Radę Centrów Handlowych (zrzeszającą głównie właścicieli i zarządców galerii) a Związkiem Polskich Pracodawców Handlu i Usług, reprezentujacym polskich najemców centrów handlowych. Nowelizację popiera szereg najemców, którzy, po kliku lockdownach, znaleźli się na skraju upadłości. Protestują z kolei właściciele galerii handlowych – wskazując, że rządowa decyzja jest niezgodna z konstytucją, a pomoc publiczna udzielana najemcom jest sprzeczna z unijnymi regułami traktatowymi.
Więcej niż w 2020 r.
Na koniec II kw. br. w budowie pozostawało ok. 385 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego 65 proc. trafi na rynek prawdopodobnie w drugiej połowie roku. Obiekty handlowe budowane są przede wszystkim w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców (ponad 67 proc. powierzchni). Większość powstającej powierzchni stanowią obiekty małe (5-10 tys. mkw.), o profilu „zakupów codziennych”. Biorąc pod uwagę projekty oddane do użytku oraz te w budowie z datą ukończenia w roku bieżącym, łączna nowa podaż w 2021 r. powinna wynieść ok. 350 tys. mkw., osiągając tym samym wyższy poziom niż w 2020 r. (ok. 270 tys. mkw.).