Remodeling jest w naszym DNA, więc każdy z naszych obiektów albo był, albo jest, albo będzie przebudowany. Równocześnie jesteśmy zainteresowani dalszym umacnianiem swojej wiodącej pozycji w regionie poprzez akwizycje i inwestycje typu green field – mówi w rozmowie z redakcją OmnichannelNews.pl Marek Noetzel, członek zarządu, dyrektor operacyjny NEPI Rockcastle.
W ubiegłym roku NEPI Rockcastle odnotował rekordowy dochód operacyjny netto. Wyniósł on 405 mln, czyli o 8 proc. więcej od poprzedniego rekordowego roku przed Covid-19. Jakie czynniki wpłynęły na ten wynik?
Wspomniane rekordowe wyniki to efekt kilku czynników. Po pierwsze trzeba wspomnieć o specyfice rynku handlowego w Europie Środkowo-Wschodniej. Z jednej strony są to wciąż gospodarki na dorobku, nie ma tu wykształconych historycznie ulic handlowych, a tym samym rola galerii czy parków handlowych jest po prostu większa niż na zachodzie. Dodatkowo kraje z tego regionu mogą pochwalić się relatywnie dobrymi wskaźnikami makroekonomicznymi, panuje w nich niskie bezrobocie, a rządy wspierają społeczeństwa różnego rodzaju transferami socjalnymi. To przekłada się na wyższą konsumpcję, co z kolei miało pozytywny wpływ na obroty generowane przez naszych najemców.
Jak na tle całego portfolio NEPI Rockcastle wypada polski rynek?
Obecnie NEPI Rockcastle działa na 9 rynkach i jest największym w Europie Środkowo-Wschodniej i trzecim największym w całej Europie notowanym na giełdzie właścicielem, deweloperem i zarządcą centrów handlowych pod względem kapitalizacji. Polski portfel wypada na tym tle dobrze, aczkolwiek nie jest zaskoczeniem, że najszybciej rozwijamy się na południu, przede wszystkim w Rumunii i Bułgarii. To naturalne, te rynki są mniej nasycone pod względem liczby centrów handlowych a co za tym idzie jest tam mniejsza konkurencja niż w Polsce.
W 2022 roku w centrach handlowych NEPI Rockcastle odnotowano ponad 300 mln odwiedzin. To wciąż mniej niż w 2019 roku, jednak znacznie więcej niż w 2021. Na ile footfall i obroty w Polsce zyskują na masowym napływie imigrantów z Ukrainy?
Trudno oczywiście dokładnie ocenić tę skalę, ale zdecydowanie dostrzegamy ten trend. Jest on widoczny zwłaszcza w obiektach położonych bliżej granicy. To naturalne, że uchodźcy wojenni z Ukrainy, jakkolwiek trudna nie była by ich sytuacja, starają się w miarę normalnie żyć w “nowej” ojczyźnie: kupować ubrania, jedzenie, posyłać dzieci do szkół.
Generalnie od 4 miesięcy z rzędu obserwujemy poprawę nastrojów konsumenckich. Zima już prawie minęła, ceny prądu wracają do norm, gazu nikomu nie zabrakło, nie nastąpił żaden blackout. Problemem pozostaje wciąż wysoka inflacja i realny spadek wartości wynagrodzeń. Pod względem makroekonomicznym nie widzę jednak większych zagrożeń, dla branży retail w tym roku. Kilka przeszkód wciąż widać – np. wysokie stopy procentowe w strefie euro czy wyzwania geopolityczne – ale generalnie z optymizmem patrzymy na kolejne miesiące.
A jak Państwa obiekty radziły sobie np. z podwyżkami cen energii?
Wzrost kosztów działalności odczuły prawdopodobnie wszystkie branże, nie byliśmy wyjątkiem, ale udało się nam przejść ten trudniejszy okres w zasadzie bezboleśnie. To efekt kontraktów podpisanych jeszcze w 2021 roku, dzięki którym mieliśmy w zasadzie zamrożone ceny energii na cały ubiegły rok. Obecnie ceny prądu spadły, więc sytuację w tym aspekcie mamy pod względną kontrolą. Zwłaszcza, że tam, gdzie jest to możliwe, systematycznie inwestujemy w odnawialne źródła energii.
Jakie konkretnie działania w tym zakresie podejmujecie?
Do 2030 r. NEPI Rockcastle ma ambicję uniezależnić się energetycznie oraz produkować energię odnawialną na własne potrzeby. Częściowo już tak się dzieje. Niedawno zainwestowaliśmy ponad 36 mln euro w instalacje fotowoltaiczne w Rumunii. Również w Polsce, w dziewięciu obiektach: Alfa Centrum w Białymstoku, Aura Centrum Olsztyna, Focus Mall Piotrków Trybunalski, Focus Mall Zielona Góra, Centrum Handlowe Karolinka w Opolu, CH Platan w Zabrzu, CH Pogoria w Dąbrowie Górniczej oraz w Galerii Wołomin i w Galerii Tomaszów, części wspólne są zasilane w 100 proc. energią odnawialną. Docelowo każdy obiekt w naszym portfolio będzie miał własne źródło pozyskiwania energii.
Pod koniec ubiegłego roku NEPI sfinalizowało przejęcia dwóch centrów handlowych: Copernicus w Toruniu oraz Forum Gdańsk. Jakie plany inwestycyjne macie na kolejne miesiące?
Jesteśmy bardzo zadowoleni z tych akwizycji. Szczególnie ta druga transakcja, czyli zakup Forum Gdańsk budzi nasze emocje, bo stanowi jedną z największych pod względem wartości transakcji inwestycyjnych w centra handlowe w Europie, a jednocześnie największą w Europie Środkowo-Wschodniej w całym minionym roku. Dodatkowo obie dają duży potencjał na przyszłość, bo poza samymi obiektami nabyliśmy również sąsiednie działki, gdzie będziemy mogli postawić nowe obiekty. W przypadku Torunia mówimy o dodatkowej przestrzeni handlowej, w Gdańsku o obiekcie typu mixed-use.
A co z pozostałymi obiektami?
Remodeling jest w naszym DNA, więc każdy z naszych obiektów albo był, albo jest, albo będzie przebudowany. Najbardziej zaawansowane prace prowadzone są obecnie w Bonarce w Krakowie. Centrum zmienia się z dnia na dzień, i to bez wyłączania jakiejkolwiek strefy z użytkowania. Efekt końcowy, który poznamy w 2024 roku, powinien zaskoczyć wszystkich. Po zakończeniu w 2022 r. rozbudowy Focus Mall Zielona Góra prowadzimy komercjalizację nowej części. Od stycznia do grudnia 2022 roku w tym centrum pojawiło się 21 nowych najemców, a to jeszcze nie koniec. Większe lub mniejsze prace toczą się obecnie również m.in. w Olsztynie, Białymstoku czy Tomaszowie. Planujemy także rozbudowę parku w Wołominie o ok. 4 tys. mkw. powierzchni.
Rozumiem, że to nie jest Państwa ostatnie słowo jeżeli chodzi o zmiany w portfolio?
W żadnym wypadku. Jesteśmy zainteresowani dalszym umacnianiem swojej wiodącej pozycji w regionie poprzez akwizycje i inwestycje typu green field. Pracujemy nad kilkoma nowymi projektami – mam nadzieję, że wkrótce będziemy mogli powiedzieć o nich więcej.
Rozmawiał: Łukasz Izakowski