Przesłanki racjonalne i środowiskowe często się przenikają i mogą być traktowane jako komplementarne. Obniżenie kosztów eksploatacji może iść w parze z działaniami środowiskowymi, które mają na celu redukcję zużycia energii czy ograniczenie emisji CO2 – mówi w rozmowie z redakcją Omnichannelnews.pl Lucyna Śliż, współzałożycielka i członkini zarządu Reesco Retail.
Obecnie istotnym aspektem każdej modernizacji jest nie tylko uczynienie przestrzeni bardziej nowoczesną i funkcjonalną, ale także optymalną kosztowo i energetycznie oraz funkcjonującą zgodnie z założeniami ESG. Na jakie aspekty trzeba zwrócić uwagę, żeby sprostać tym wymogom?
Lucyna Śliż: Modernizacja budynku zgodnie z założeniami ESG wymaga uwzględnienia kilku obszarów. Pierwszy z nich to efektywność energetyczna. W celu jej zwiększenia stosuje się na przykład lepszą izolację termiczną, energooszczędne oświetlenie LED, systemy zarządzania energią, a także rozwiązania umożliwiające wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Kolejnym obszarem do uwzględnianie są zrównoważone technologie budowlane i materiały, czyli te o niskiej emisji CO2 czy pochodzące z odzysku lub recyklingu. Istotna jest również kwestia zarządzania wodą, czyli montaż urządzeń oszczędzających wodę, a także systemów zbierania i wykorzystywania deszczówki.
Pamiętać należy także o udoskonaleniach funkcjonalnych, które pozwalają na przykład na poprawę oświetlenia naturalnego i sztucznego czy zapewnienie odpowiedniej wentylacji i klimatyzacji. Kolejnym, niezwykle ważnym obszarem, który należy uwzględnić są aspekty społeczne i zdrowotne. Mam tu na myśli na przykład ergonomiczne rozwiązania, dostępność dla osób z niepełnosprawnościami, wykorzystanie zdrowych materiałów wykończeniowych. Na koniec należy pamiętać o monitorowaniu i raportowaniu efektów poprzez gromadzenie danych dotyczących zużycia energii, wody, emisji CO2 oraz ocenę wpływu modernizacji na środowisko i społeczność lokalną.
Jakie przesłanki – racjonalne (np. obniżenie kosztów eksploatacji) czy “środowiskowe” – są dla Państwa klientów ważniejsze?
Priorytety i elementy, na które zwracają uwagę klienci, mogą się różnić w zależności od ich indywidualnych potrzeb i celów biznesowych. Niemniej jednak, w przypadku centrów handlowych i najemców, istnieje kilka czynników, które są ważne dla wszystkich: obniżenie kosztów eksploatacji, zrównoważone marki i wartości, społeczne zaangażowanie, ekologiczne rozwiązania i jakość środowiska wewnętrznego.
Przesłanki racjonalne i środowiskowe często się przenikają i mogą być traktowane jako komplementarne. Obniżenie kosztów eksploatacji może iść w parze z działaniami środowiskowymi, które mają na celu redukcję zużycia energii czy ograniczenie emisji CO2.
Przy projektowaniu modernizacji i inwestycji w centra handlowe lub dla najemców, coraz częściej uwzględnia się oba te aspekty, łącząc korzyści ekonomiczne z odpowiedzialnym podejściem do środowiska.
Czy wszystkie nowe projekty poddawane są certyfikacji ekologicznej? Jak wpływa to z jednej strony na koszt inwestycji, a z drugiej na późniejszą wartość obiektu?
Nie wszystkie nowe projekty są poddawane certyfikacji ekologicznej. Decyzja o przystąpieniu do procesu certyfikacji zależy od dewelopera lub inwestora oraz od określonych wymogów rynkowych lub regulacji lokalnych. Istnieje wiele różnych systemów certyfikacji ekologicznej, takich jak LEED, BREEAM czy WELL, które oceniają różne aspekty zrównoważonego budownictwa i ekologicznej eksploatacji.
Wpływ certyfikacji ekologicznej na koszt inwestycji może być zróżnicowany. W niektórych przypadkach, implementacja zrównoważonych rozwiązań w celu spełnienia kryteriów certyfikacji może wiązać się z koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów finansowych. Jeśli projekt jednak został stworzony z uwzględnieniem zrównoważonych rozwiązań od samego początku, koszty te mogą się okazać minimalne.
Z drugiej strony, posiadanie certyfikacji ekologicznej może mieć korzystny wpływ na późniejszą wartość obiektu. Certyfikacja świadczy o tym, że budynek spełnia określone standardy. Może to przyciągać inwestorów, obiekty posiadające certyfikację ekologiczną mogą być bardziej atrakcyjne z punktu widzenia inwestycji i wynajmu, co może wpływać na ich wartość rynkową.
Czy inwestorzy biorą pod uwagę również takie kwestie jak zmiany klimatyczne np. częstsze podtopienia, albo fale upałów?
Inwestorzy coraz częściej uwzględniają czynniki związane ze zmianami klimatycznymi w procesie oceny ryzyka inwestycyjnego. Przeprowadzają analizy dotyczące zagrożeń klimatycznych, oceniając potencjalne skutki i podatność obiektów na takie zagrożenia.
Inwestorzy starają się również uwzględnić środki zaradcze w swoich projektach inwestycyjnych, aby zminimalizować ryzyko związane z zmianami klimatycznymi. Przykłady takich działań obejmują zastosowanie zrównoważonych rozwiązań urbanistycznych, takich jak zielone dachy, systemy retencji deszczowej czy zastosowanie odpowiednich technologii budowlanych, które mogą pomóc w lepszym radzeniu sobie z ekstremalnymi warunkami pogodowymi.
Uwzględnianie zmian klimatycznych w procesie inwestycyjnym może pomóc inwestorom w zrozumieniu i zarządzaniu ryzykiem związanym z tą tematyką, a także w długoterminowej ochronie wartości ich inwestycji.
Na ile rosnąca sprzedaż w modelu omnichannel, np. usługa click and collect, albo wykorzystywanie “magazynu” przy sklepie do realizacji wysyłki e-commerce, wpływa na planowanie i projektowanie nowych przestrzeni sklepowych?
Aby sprostać rosnącej sprzedaży w modelu omnichannel, podczas planowania i projektowania nowych przestrzeni sklepowych, bierze się pod uwagę kilka aspektów. Po pierwsze efektywność przestrzeni: projektanci muszą uwzględnić dedykowane obszary dla click and collect, takie jak stanowiska odbioru zamówień, czy wyznaczone miejsca dla kurierów realizujących dostawy e-commerce. Po drugie integracja kanałów sprzedaży: w projekcie nowych przestrzeni sklepowych konieczne jest uwzględnienie infrastruktury IT, takiej jak systemy zarządzania zamówieniami, czy infrastrukturę sieciową umożliwiającą obsługę urządzeń mobilnych dla personelu, synchronizację i zarządzanie danymi z różnych kanałów sprzedaży. Kolejny aspekt to logistyka i obsługa zamówień: przy projektowaniu nowych przestrzeni sklepowych należy uwzględnić przestrzeń magazynową lub dedykowane obszary do kompletacji zamówień e-commerce.
W rezultacie powstają sklepy dostosowane do wymagań współczesnego handlu, umożliwiając klientom swobodne korzystanie z różnych kanałów zakupowych i zapewniając spójne doświadczenie zakupowe.
Jednym z najbardziej priorytetowych działań jest dekarbonizacja budownictwa, gdyż budowane i użytkowane obiekty odpowiadają za 38 proc. wszystkich emisji CO2. Oznacza to, że budynki muszą być projektowane, budowane i użytkowane w sposób, który zmniejsza emisję gazów cieplarnianych, a nie tylko zmniejsza zużycie energii. Chodzi więc o modyfikację podejścia do produkcji materiałów, projektowania, procesu budowlanego oraz wykorzystywanych źródeł energii. Jaka jest świadomość inwestorów na polskim rynku w tej kwestii?
W ostatnich latach, świadomość inwestorów na polskim rynku dotycząca dekarbonizacji budownictwa i zrównoważonego rozwoju wzrosła.
Rosnące wymagania regulacyjne w zakresie efektywności energetycznej i emisji CO2, takie jak Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków UE czy Krajowy Plan Odbudowy, wpływają na świadomość inwestorów i motywują ich do podejmowania działań mających na celu dekarbonizację budownictwa.
Inwestorzy coraz częściej poszukują rozwiązań takich jak efektywna izolacja termiczna, zastosowanie odnawialnych źródeł energii, czy optymalizacja zużycia energii w trakcie eksploatacji budynku. Równolegle coraz więcej inwestorów zwraca uwagę na certyfikaty i dąży do ich uzyskania.
Jak wygląda, krok po kroku, proces planowania takiej inwestycji?
Proces planowania inwestycji związanej z dekarbonizacją budownictwa powinien rozpocząć się od analizy i badań. Na tym etapie ocenia się między innymi lokalizację, dostępność zasobów naturalnych (np. słońce, wiatr), analizuje się potencjał energetyczny, ocenia ryzyka związane z zagrożeniami środowiskowymi, oraz identyfikuje cele i wymagania inwestycyjne. Na podstawie wyników analiz i badań, określa się cele projektu. Mogą to być cele związane z redukcją emisji CO2, efektywnością energetyczną, wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, czy minimalizacją wpływu na środowisko. Trzecim krokiem jest projektowanie koncepcyjne: identyfikacja odpowiednich rozwiązań technologicznych, opracowanie planów architektonicznych uwzględniających zrównoważone materiały i techniki budowlane. Potem następuje ocena kosztów i korzyści: analizuje się inwestycje początkowe, takie jak zakup i instalacja urządzeń, a także długoterminowe korzyści, takie jak redukcja kosztów eksploatacji i wzrost wartości nieruchomości. Kolejny etap to zatwierdzenie projektu i uzyskanie zezwoleń. W tym momencie można również rozważyć przystąpienie do procesu certyfikacji zrównoważonego budownictwa. Dopiero wtedy następuje realizacja projektu, czyli etap obejmujący budowę lub modernizację budynku, instalację odpowiednich systemów i urządzeń, i wdrożenie zrównoważonych praktyk budowlanych. Nie należy zapominać o monitorowaniu i ocenie osiągnięć celów projektowych. Na tym etapie sprawdza się wydajność energetyczną, monitoruje zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych.
Wszystkie te kroki są ważne dla skutecznego planowania inwestycji związanej z dekarbonizacją budownictwa. Zapewniają one kompleksowe podejście do projektu, uwzględniające zarówno cele zrównoważonego rozwoju, jak i efektywność ekonomiczną.
Jaką rolę przy projektowaniu i wykonaniu tych projektów odgrywają takie technologie jak AI czy IoT?
Technologie takie jak sztuczna inteligencja (AI) i Internet rzeczy (IoT) odgrywają coraz większą rolę przy projektowaniu i wykonaniu projektów związanych z dekarbonizacją budownictwa. Mogą być wykorzystane między innymi do: analizy danych i optymalizacji, automatyzacji i sterowanie inteligentnego, zarządzania energią oraz personalizacji doświadczeń użytkownika.
Wprowadzanie technologii AI, IoT i innych zaawansowanych rozwiązań informatycznych w proces projektowania i wykonania projektów związanych z dekarbonizacją budownictwa przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej, optymalizacji zarządzania energią i poprawy doświadczenia użytkowników. Pomagają one w osiągnięciu założonych celów zrównoważonego rozwoju oraz minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko.
Rozmawiał: Łukasz Izakowski