Handel elektroniczny od kilku już lat rozwija się w zawrotnym tempie. Pandemia COVID-19 napędziła ten wzrost i podsyciła wyścig o skalę i udziały w rynku. W ciągu ostatnich dwóch lat konsumenci jeszcze bardziej docenili kupowanie różnych produktów w zaciszu swojego domu – w tym artykułów spożywczych. Jednak w dłuższej perspektywie potrzebne jest zbudowanie nowego, zrównoważonego modelu biznesowego dostaw, a zamiast rywalizacji – współpraca i umowy partnerskie między detalistami – pisze Marek Piotrowski, CMO & Partner w Retail Robotics.
Cały artykuł można przeczytać w najnowszym wydaniu magazynu Omnichannel VOICE.
Obecne czasy sprzyjają tworzeniu sieci hubów multibrandowych dla rynku e-grocery. Z europejskiego „podwórka” znamy maszyny-skrytki do odbioru zakupów spożywczych dokonywanych online. Jednak to rozwiązanie ma dość istotne ograniczenia. Jeden moduł takiej maszyny to ok. 16 skrytek. Biorąc pod uwagę, że średnie zamówienie zajmuje ok. czterech skrytek – oznacza to, że w jednym module zmieszczą się jedynie cztery zamówienia, a osiem w podwójnej maszynie. Nie przynosi to więc ani istotnych oszczędności, ani korzyści dla środowiska. Jeśli chcielibyśmy stworzyć hub, który pomieściłby 60 zamówień – musielibyśmy postawić maszynę o długości ok. 35 m, co nie byłoby jednak wygodne zarówno dla konsumenta, jak i dla kuriera. Problematyczna byłaby też kwestia znalezienia pomieszczenia, w którym taka maszyna się zmieści, czy też odpowiedniej przestrzeni na zewnątrz.
Rozwiązanie opisanego wyżej problemu znalazła polska spółka technologiczna Retail Robotics. Stworzyła ona zrobotyzowany typ maszyny do odbioru – Arctan. Dzięki zastosowaniu robota do wydawania zakupów maszyna może być wyższa (nie musi być w zasięgu ludzkiej dłoni) i głębsza (dwa rzędy koszy logistycznych), w efekcie czemu w 10-metrowej maszynie zmieszczą się aż 202 kosze logistyczne, czyli prawie 70 zamówień. To daje już efekt hubu. Jeden kurier, zamiast 14–25 zamówień spożywczych dziennie, może zrealizować ich 200–300.
Maszyna Arctan, dzięki dwóm lub trzem wbudowanym niezależnym interfejsom, może obsługiwać jednocześnie kilku klientów oraz umożliwiać obsługę symultaniczną klientów i kurierów – jednocześnie odbierać i nadawać zamówienia. Tym samym jest obecnie najlepszym rozwiązaniem na rynku z uwagi na najmniejszy footprint (ilość zajmowanego miejsca), szybkość obsługi klienta i kuriera. To nowoczesne rozwiązanie znalazło się w gronie top 5 najważniejszych innowacji podczas Paris Retail Week 2021.
Firma Retail Robotics wierzy, że Arctany będą podstawą do zbudowania infrastruktury logistycznej wspierającej rozwój e-commerce w wielu krajach. Aby przyspieszyć realizację tej wizji – w zeszłym roku zainwestowała wspólnie z francuskim partnerem w zbudowanie sieci Delipop w Paryżu.
Zrobotyzowany Delipop zmienia rynek e-grocery
Delipop to pierwsza na świecie w pełni zautomatyzowana multibrandowa sieć odbioru e-grocery oparta na zrobotyzowanych punktach typu click & collect, znajdujących się w specjalnie wynajętych lokalach. Celem jest zapewnienie mieszkańcom możliwości odbioru wszystkich potrzebnych zakupów spożywczych od różnych detalistów, w przystępnych cenach, w bliskiej odległości od miejsca zamieszkania. W modelu Delipop konsument odbiera zamówiony towar blisko domu – docierając do punktu Delipop pieszo, rowerem lub komunikacją miejską. Większość lokalizacji Delipop jest otwarta od rana do późnego wieczora (a docelowo również całodobowo), więc klienci mogą sami wybrać dogodny dla siebie termin odbioru zamówień. Przygotowane w magazynach detalistów zamówienia są dostarczane i przechowywane w punkcie odbioru Delipop w całkowicie zautomatyzowanej, chłodzonej maszynie w temperaturze +4°C i – 18°C. Po złożeniu zamówienia klient otrzymuje wiadomość SMS z kodem dostępu do maszyny Delipop, co umożliwia odebranie zakupów w mniej niż jedną lub dwie minuty, w zależności od wielkości zamówienia.
Delipop jest odpowiedzią na słuszne oczekiwanie mieszkańców miast, aby zakupy zajmowały mniej czasu. Konsumenci po kryzysie pandemii COVID-19 coraz częściej stają się e-konsumentami, korzystając z handlu elektronicznego w celu znalezienia rozwiązań pozwalających zyskać czas i dających dostęp do szerszej gamy produktów w lepszej cenie (obecnie w centrum Paryża mieszkańcy mają zwykle dostęp jedynie do mniejszych sklepów z ograniczonym asortymentem i znacznie droższym niż na obrzeżach miasta). Jednak dostawa tych zamówień musi być zintegrowana z architekturą miasta – stąd budowa punktów odbioru wpisujących się w przestrzeń miejską, w środku osiedlowych budynków. W rozwoju sieci istotną rolę pełni szeroko pojęte sustainability, które znajduje swoje odbicie w wykorzystywanych technologiach, UX czy planach korzystania z samochodów dostawczych napędzanych energią elektryczną.
Nowy wymiar doświadczenia konsumenckiego w odbiorze zamówień
Co istotne, sieć Delipop to sieć lokali, a nie sieć maszyn postawionych na ulicy. To efekt przede wszystkim z ograniczeń w dużych miastach europejskich, w wyniku których nie można umieszczać maszyn click & collect na zewnątrz budynków. Oczywiście powoduje to zwiększenie kosztów modelu, ale jednocześnie pozwala zadbać, by konsument miał jak najlepsze doświadczenie. Delipop wspólnie z Retail Robotics postawili na optymalizację procesu. Konsument wchodzi do lokalu, używając swojego unikalnego kodu. W środku widzi maszynę podzieloną kolorystycznie na 2–3 strefy konsumenckie. Z ekranów witają go uśmiechnięte twarze zachęcające do rozpoczęcia procesu. Po identyfikacji użytkownika w punkcie wita go nie tylko Delipop, ale także detalista (tj. wita go Carrefour czy Monoprix). Obsługa interfejsu jest bardzo prosta, wzbogacona o dźwięki, animacje i kolory. Na przykład jeśli użytkownik kierowany jest do części mrożonek – chłodziarka podświetla się w kolorze interfejsu, z którego w danej chwili korzysta klient. Całość doświadczenia wzbogacona jest o dźwięki lokalnego parku wydobywające się z głośników w lokalu (by podkreślić przyjazność procesu odbioru), konsumentów wita namalowany na drewnianej ścianie mural, który przedstawia słynnych ludzi i miejsca związane z dzielnicą, w której znajduje się dany Delipop. Zadbano również o odpowiednie usprawnienia dla osób niepełnosprawnych, tj. obniżający się ekran interaktywny czy blokada jednej z szuflad, by umożliwić wygodne umiejscowienie wózka inwalidzkiego.
Zautomatyzowane punkty click & collect – szanse na polskim rynku
Sieć Delipop to polsko-francuski start-up, założony w formie wspólnego przedsięwzięcia Łukasza Nowińskiego, prezesa i założyciela polskiej spółki technologicznej Retail Robotics, wcześniej współzałożyciela Inpostu, oraz Hervé Streeta, prezesa firmy logistycznej Star Service Group. Obecnie w ramach sieci można odebrać zakupy od takich detalistów jak Carrefour czy Monoprix, a do końca 2022 roku do współpracy dołączą kolejne duże sieci spożywcze. Sieć Delipop planuje otworzyć we Francji 1000 punktów odbioru do końca 2026 roku, w tym około 350 punktów w Paryżu i regionie Ile‑ de France. Strategia firmy zakłada, że w każdym z krajów, gdzie planowana będzie rozbudowa sieci, nowe punkty powstaną w ramach joint venture z lokalnymi partnerami logistycznymi. W takiej współpracy Retail Robotics zapewni technologię oraz serwis, a lokalny partner przejmie obsługę logistyczną zakupów spożywczych. Oczywiście aby tak duża sieć mogła się rozwijać, będą potrzebni też inwestorzy.
W Polsce wielkość rynku e-grocery jest jeszcze na minimalnym poziomie, ale jego wzrost jest nieunikniony. Podobnie jak na rynku francuskim, w pewnym momencie model zakupów spożywczych home delivery będzie niewystarczający, by obsłużyć rosnący wolumen zamówień, a dodatkowo również zaczną być wprowadzane ograniczenia ruchu kurierów/samochodów w miastach, co z kolei będzie wymuszało migrację do modeli opartych na multibrandowych hubach. Dlatego przyszłość rozwiązań opartych na maszynach typu Arctan od Retail Robotics zapowiada się obiecująco, szczególnie że Polacy pokochali podobne rozwiązania na rynku paczkowym. O wszystkim zdecyduje jednak zapotrzebowanie, a także chęci polskich operatorów logistycznych oraz otwartość obecnych tutaj detalistów na uczestnictwo w takiej sieci.
Nowe nawyki konsumenckie, ale także rosnąca popularność punktów click & collect i automatów paczkowych, stwarzają realną szansę dla polskich przedsiębiorców na przyciągnięcie klientów do zrównoważonego modelu dostaw żywności na ostatniej mili. W nowej erze zakupów online klienci zwracają większą uwagę nie tylko na promowanie ekologicznych rozwiązań w swoim mieście, ale też na efektywność łańcucha dostaw, aby firmy w jak największym stopniu dbały o dostępność i wygodę odbioru zamówień.
Co ciekawe, wraz z rozwojem sieci Delipop zamierza rozwijać współpracę także z lokalnymi sprzedawcami, takimi jak lokalne sklepy z warzywami, piekarnie, sklepy mięsne i rybne czy cukiernie. Pozwoliłoby to zachować lokalnego ducha każdej z dzielnic i wspierać małe biznesy, które ucierpiały w wyniku dynamicznej zmiany nawyków konsumenckich, ale też pogarszającej się sytuacji gospodarczej i społecznej podczas pandemii. Lokalni sprzedawcy będą mogli rezerwować miejsca w lokalizacjach Delipop i załadowywać je do koszy logistycznych w punktach odbioru za pomocą przeznaczonej do tego aplikacji. Docelowo umożliwi to małym, lokalnym sklepom spożywczym zwiększenie swoich obrotów poprzez dostęp do aktywnych e-klientów, którzy chcą wspierać lokalne biznesy, ale ze względu na brak czasu niekoniecznie robią dodatkowe zakupy.
Raport Delipop: zrównoważony model dostaw dla dużych metropolii
Nowo opublikowany raport Delipop Zrównoważony rozwój w dostawach ostatniej mili artykułów spożywczych na przykładzie Paryża przygotowany przez ekspertów ds. handlu detalicznego, e-commerce i logistyki, rozpoczął publiczną debatę na temat pilnej potrzeby zbudowania zrównoważonej infrastruktury dostaw ze względu na drastycznie rosnące zapotrzebowanie na zakupy online artykułów spożywczych. Raport przedstawia wnioski, w jaki sposób ograniczyć wzrost emisji CO2 i ulepszyć ostatnią milę w e-grocery dla dobra mieszkańców miast i wszystkich graczy rynkowych – oferując zrównoważony rozwój, wygodne i przystępne cenowo zakupy dla konsumentów, a także gwarantując opłacalność sprzedawcom detalicznym.
Model Delipop jest w rzeczywistości doskonałym przykładem zrównoważonego rozwiązania dla logistyki miejskiej w dużych ośrodkacch, które może bezpośrednio wpłynąć na ostatnią milę dostaw – najbardziej problematyczną w obszarach śródmiejskich.
W odróżnieniu od usługi quick commerce – często nazywanej „leniwą gospodarką” i opartej na szybkich, fragmentarycznych dostawach, gdzie konsument zostaje w domu i czeka na dostawę zakupów, sieć Delipop bazuje na konsolidacji przepływów logistycznych w magazynach zlokalizowanych poza miastem oraz na dostawach zamówień do wspólnych punktów odbioru na terenach miejskich. Tym samym opiera się na relacjach między detalistami a lokalnymi społecznościami. Model – z uwagi na opisany wcześniej efekt hubu – umożliwia nawet 15–20-krotne zwiększenie wydajności kurierów w dostawach miejskich. Jest on także zgodny z wytycznymi politycznymi i europejskimi regulacjami, mającymi na celu podniesienie świadomości konsumentów na temat dostaw „łączonych”. Multibrandowy punkt odbioru zapewnia detalistom lepszą optymalizację tras i szybsze ładowanie pojazdów dostawczych. Umożliwia też centralizację magazynowania towarów poza miastami, na bliższych peryferiach. Współpraca detalistów w ramach jednej sieci wpływa także na wzrost efektywności pracowników, co oznacza niższe koszty dostawy. Wszystko to sprawia, że e-grocery wreszcie zaczyna się opłacać i pozwala detalistom oferować bardziej przystępne ceny dostaw do centrów miast. Taki model rozszerza kanały dystrybucji detalistów i dużych marek, co pozwala potencjalne zwiększyć ich udział w rynku. Przyczynia się też do tego, że biznes spożywczy może stać się stabilnym segmentem rynku, z umasowieniem dostaw ostatniej mili w gęsto zabudowanych obszarach miejskich. Detaliści nie muszą tym samym inwestować w budowanie własnych kosztownych rozwiązań – mogą współpracować w ramach uniwersalnej sieci. Dodatkowo konsolidacja zamówień spożywczych, poprzez grupowanie przepływów kilku marek detalicznych w jednym punkcie odbioru osobistego, pozwala uniknąć pojedynczych dostaw, a tym samym przyczynia się do redukcji emisji CO2, ilości pojazdów na drogach czy wzmożonego ruchu. W tym znaczeniu model odpowiada na współczesne problemy miast, wspierając ograniczenie ruchu kołowego, wprowadzanie zielonych stref i rozwój w stronę 15-minutowych miast przyszłości.
Autorzy raportu Delipop wyliczyli, że emisja CO2 w dostawach do domu wynosi średnio 800 g na jedno zamówienie, a podróż samochodem na zakupy w hipermarkecie skutkuje emisją CO2 na poziomie aż 2343 g. Z kolei emisję CO2 dla multibrandowego punktu odbioru obliczono na średnio 186 g na zamówienie. Wynik ten oparto na umasowieniu dostaw i wykorzystaniu jednego pojazdu do dostarczenia setek zamówień, które każdy klient odbierze indywidualnie, pieszo bądź rowerem. Zgodnie z obliczeniami zautomatyzowany model punktów odbioru Delipop zmniejsza więc ilość emisji gazów cieplarnianych na jedno zamówienie o 77 proc. w porównaniu z dostawą do domu i o 92 proc., w porównaniu z zakupami wykonanymi przez konsumenta w hipermarkecie, gdzie dojeżdża on własnym samochodem osobowym. Model wpływa także na redukcję liczby kilometrów obliczonej na dostawę jednego zamówienia – aż do 15 razy mniej przejechanych kilometrów. Tym samym przyczynia się do mniejszej liczby samochodów na ulicach, a przez to bardziej przejezdnych tras czy dostępnych parkingów.
Jak wyliczają autorzy raportu Delipop, multibrandowa sieć o ilości 350 punktów odbioru to emisja CO2 zredukowana do większego poziomu niż pochłaniają wszystkie 500 000 drzew rosnących w Paryżu. W porównaniu do modelu z dostawą do domu może wygenerować ograniczenie emisji CO2 równe posadzeniu 536 tys. drzew, a w porównaniu z zakupami w hipermarketach korzyści są nawet trzy razy większe i porównywalne z lasem liczącym ponad 1,8 mln drzew. Co ważne, podobne korzyści można osiągnąć we wszystkich dużych miastach od Londynu po Nowy Jork czy Warszawę.
Rynek e-grocery będzie rósł, dlatego potrzebny jest rozwój infrastruktury, która sprawi, że wzrost ten nie wpłynie negatywnie na miasta i naszą planetę, a dodatkowo przyczyni się do zwiększenia korzyści konsumentów i przedstawicieli sieci spożywczych. Retail Robotics opracowało technologię, która to umożliwia. Delipop rozpoczyna teraz wdrażanie modelu na rynku francuskim. To, co jest potrzebne, to wsparcie administracji publicznej i ułatwienie rozwoju takich rozwiązań dzięki odpowiednim regulacjom prawnym i dostępności potencjalnych lokalizacji. Konieczne jest także zainteresowanie inwestorów i samych detalistów, aby przyspieszyć wdrożenie podobnych modeli.
Autor: Marek Piotrowski, CMO & Partner w Retail Robotics